خاک روی
خاک روی ترکیب اصلی تولید روی ( مشخصات روی ) می باشد. این ترکیب دارای درصدی از فلز روی است که تولیدکنندگان فلز روی طی مراحلی شیمیایی درصد زیادی از روی موجود در خاک را جداسازی می کنند و تبدیل به شمش روی می کنند و پسماندهای آن ( کیک لیچ – کیک کبالت – کیک نیکل ) نیز که حاوی درصد کمتری از فلز روی می باشد در کارخانه یا کارگاه های کوچک تری مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت خاک روی در بازار ایران بسته به نوع خلوص آن متفاوت می باشد. خـاک روی پس از استخراج از معادن، به کارخانجات تولید کنسانتره روی منتقل می‌شود و براساس عیار موجود سرب ( مشخصات فلز سرب ) و روی در آن عملیات خردایش ، هوی مدیا ، فلوتاسیون روی آن انجام می شود و تبدیل به کنسانتره قابل مصرف و بسته بندی شده در جامبوهای ( کیسه ) ۱٫۵ تا ۲٫۵ تنی به کارخانجات لیچینگ روی ارسال می‌شود. البته نوع سولفوره ( ویژگی ها و کاربردهای سولفات روی ) یا اکسیده بودن روی ( مشخصات و کاربردهای اکسید روی ) در خاک نیز عملیات استحصال آن را تعیین می‌کند. بهترین خاک برای لیچینگ مستقیم با اسید سولفوریک در کارخانجات روی ( فهرست کارخانه های روی ایران )، خاک های اکسیده یا کربناته می باشد. خاک‌های سولفوره نیز به روش‌های متداولی از جمله تشویه و گوگردزدایی یا لیچینگ تحت فشار قابل مصرف می باشد. خـاک روی شامل درصدی از ناخالصی ها می باشد که ناخالصی های مورد نظر در صنایع روی ایران عناصری همچون منیزیم ( Mg ) – کادمیم ( Cd ) – مس ( Cu ) – آهن ( Fe ) – منگنز ( Mn ) – کبالت ( Co ) و کاتیون های دیگر و برخی از آنیون‌ها مانند کلر ( Cl ) و فلوئور ( F ) می باشد که تاثیر مستقیمی در قیمت خـاک روی دارند. کشور ایران، یک کشور غنی از نظر معادن متفادت است. انواع مختلف مواد معدنی از جمله خاک روی در کشور ایران در مناطق معدنی مختلفی استخراج و تولید می گردد.
خـاک روی معمولاً به ۳ دسته تقسیم بندی می شود :
- کم عیار ( دارای درصد روی ۷ تا ۱۲ می باشد )
- عیار متوسط ( دارای درصد روی ۱۲ تا ۱۸ می باشد )
- پر عیار ( دارای درصد روی ۱۸ به بالا می باشد )
خـاک روی با کیفیت بالا دارای ارزش باللای می باشد که در کارخانجات بزرگ استفاده می شود و نوعی صنعت به حساب می آید از نظر صنعتی در لاستیک سازی ، پلاستیک سازی ، باتری سازی ، صنایع تولید اسباب بازی و … استفاده می شود.
واردات خـاک روی از سایر کشورها
کشور ایران با وجود معادن بسیار به خصوص معادن انگوران استان زنجان در برخی مواقع به فعالیت های شرکت های بازرگانی احتیاج دارد. واردات خـاک روی از ترکیه به ایران به راحتی انجام می شود تا در مواقعی که معادن جوابگوی نیاز کارخانه ها نمی باشد بتوان گامی برداشت و نیاز آن ها را بر طرف کرد. کشورهایی که واردات خـاک روی از آن ها انجام می شود عبارتند از :
- آفریقا
- ترکیه
- روسیه
- ایتالیا
- افغانستان
نیاز سالانه خـاک روی و وضعیت معدن انگوران
تامین‌کننده اصلی خـاک روی کارخانجات کشورمان، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران می باشد که عمدتا از معدن انگوران استخراج و در اختیار کارخانجات کشور قرار می گیرد. ذخیره این معدن بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن است و در حدود ۴ میلیون تن نیز سولفور زیر زمینی وجود دارد. با توجه به روند فعلی استخراج و پایین بودن کیفیت آن، عمر این معدن بیش از ده سال نخواهد بود. در حال حاضر حداقل یک میلیون تن ماده معدنی کم عیار و بیش از ۲۰۰هزار تن ماده معدنی پرعیار استخراج شده وجود دارد که پس از بارگیری به مقصد کارخانجات کشور حمل می گردد.
- محاسبه کیل یا ضریب مصرفی خاک
به ازای هر کیلو روی چقدر خاک مصرف می شود؟
راندمان خاک * عیار خاک = ضریب مصرف خاک (کیل مصرف)
جدول کیل مصرف ماده معدنی برحسب تن به ازای تولید هر تن شمش روی
راندمان خاک :
این پارامتر به صورت زیر برای عیارهای مختلف محاسبه شده‌است و شما می توانید از آن در محاسبات خود استفاده نمایید. لازم به ذکر است موارد زیرتجربی است و بر اساس عوامل مختلف تغییر می کند. کارایی (بازده، راندمان) مفهومی است که هزینهٔ منابع صرف شده در فرایند کسب هدف را ارزیابی می‌کند. بدین صورت که مقایسهٔ خروجی‌ها بدست آمده با ورودی‌های مصرف شده میزان کارایی را مشخص می‌کند. جدول زیر مقایسه عیار خاک با راندمان را نشان می دهد.
۷۷ ٪ → ۸
۸۰ ٪ → ۱۰
۸۳-۸۲ ٪ → ۱۲–۱۳
۸۸ ٪→ ۲۰-۱۵
۹۱ ٪ → ۳۰-۲۵
دیدگاه خود را بنویسید